Οικονομική ανάπτυξη έναντι οικονομικής μεγέθυνσης : Η συμβολή του Γ. Χατζηκωνσταντίνου στην ανάδειξη και στον εμπλουτισμό της πολυδιάστατης και κρίσιμης σημασίας προβληματικής (Economic Development Versus Economic Growth: the Contribution of G. Hadjiconstantinou in Highlighting and Enriching This Multidimensional and Critical Problem)

Greek Abstract: Το έργο του Γ. Χατζηκωνσταντίνου παρέχει έναν σημαντικό κόμβο στη μελέτη της έννοιας της οικονομικής ανάπτυξης στην ελληνική βιβλιογραφία της οικονομικής επιστήμης. Ο Γ. Χατζηκωνσταντίνου έχει ασκήσει, σε μια μακρά σειρά ετών διδακτικού και συγγραφικού έργου, πολύπλευρη κριτική στη συμβατική αντίληψη της οικονομικής μεγέθυνσης. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην έννοια της οικονομικής ανάπτυξης ως κάτι το ευρύτερο και πολύ πιο σύνθετο από τη στενά οριζόμενη οικονομική μεγέθυνση, καθώς περιλαμβάνει στην προσέγγιση του ηθικές, αξιακές και ιδεολογικές διαστάσεις μη δυνάμενες να «αφοπλιστούν». Υπ’ αυτήν την έννοια, το ζητούμενο της ανάπτυξης στην οπτική του καθίσταται συγχρόνως ένα αντικείμενο φιλοσοφικού στοχασμού και αδιαίρετης ιδεολογικοπολιτικής εμβέλειας. Στο παρόν κεφάλαιο επιχειρούμε να διαλευκάνουμε ελλειπτικά τη συμβολή του στην οικονομική σκέψη, εστιάζοντας σε αυτήν την εννοιολογική αντιπαραβολή μεταξύ μεγέθυνσης και ανάπτυξης. Στις επιμέρους ενότητες αναδεικνύονται και σχολιάζονται αυτούσια αποσπάσματα από το έργο του, καθώς παρουσιάζονται και σημαντικές συνεισφορές άλλων μελετητών επί της συγκεκριμένης προβληματικής, με σκοπό τη διαπίστωση της θεωρητικής σύγκλισης ή απόκλισης τους, της διαγονιμοποίησης και της συμπληρωματικότητάς τους. Η έρευνά μας καταλήγει στο συμπέρασμα πως η συμβολή του Γ. Χατζηκωνσταντίνου και η σχετική πρωτοτυπία του έργου του έγκειται στο γεγονός ότι καταφέρνει να αναλύει με διαρκή μεθοδολογική συνέπεια το φαινόμενο της οικονομικής ανάπτυξης μέσα από μία ολοκληρωμένη και συνεκτική, κοσμοθεωρητικού τύπου κοινωνικοοικονομική προσέγγιση. Καταφέρνει και αξιοποιεί τη μεθοδολογική ενότητα της συνολικότερης εκδίπλωσης των σύγχρονων κοινωνικών και φυσικών επιστημών, ασκώντας εντονότατη κριτική σε οποιαδήποτε διεκδίκηση αναλυτικής πρωτοκαθεδρίας, θεωρητικής και πρακτικής, του «οικονομισμού» και του μονοδιάστατου «οικονομικού ανθρώπου» στη σύγχρονη οικονομική επιστήμη. Υπ’ αυτήν την έννοια, εμπλουτίζει τον ενιαίο και αδιαίρετο κοινωνικοοικονομικό προσανατολισμό της επιστήμης μας