O definiowaniu roli panstwa w rozwoju spoleczno-ekonomicznym

Przedmiotem artykulu jest rola panstwa w gospodarce rynkowej, widziana z perspektywy przeobrazen w pracy spolecznej. Ekonomiczna tresc pracy spolecznej z natury rzeczy czyni panstwo podmiotem gospodarujacym, ktory jako emanacja i reprezentant spoleczenstwa ponosi odpowiedzialnosc za jego rozwoj spoleczno-ekonomiczny. Panstwo nie moze wobec tego byc sprowadzone do swej minimalistycznej postaci, alternatywy w stosunku do mechanizmu rynkowego postrzeganego w duchu ekonomii neoliberalnej, ani tez nie powinno stanowic prostego narzedzia interwencji w mechanizm rynkowy sluzacego jego korekcie, czyli na ogol wcielaniu wen postulatow wynikajacych z roznie pojmowanego i identyfikowanego interesu spolecznego. Jak bowiem coraz czesciej sie przyznaje, zadna z tych dwu koncepcji roli panstwa nie potrafi zapewnic upodmiotowienia spoleczenstwa w okreslaniu drogi wlasnego rozwoju i nie niweluje istotnych sprzecznosci pomiedzy praca a czlowiekiem. W artykule proponuje sie, by pojecie pracy definiowac w sposob, ktory zwiaze je z sama istota czlowieczenstwa, dla panstwa zas przewiduje sie zadanie stworzenia porzadku spoleczno-ekonomicznego, w ktorym funkcjonuje rynek. Prawo do okreslania kierunku rozwoju spoleczno-gospodarczego przyznaje sie tutaj wylacznie samemu spoleczenstwu, ktore wole swa wyrazac winno, na ile to mozliwe, w formach demokracji bezposredniej. Spoleczenstwo mogloby wowczas, jako suweren, nie tylko sprawowac kontrole nad poczynaniami swoich przedstawicieli, ale tez wywierac realny wplyw na dzialalnosc sformalizowanych struktur panstwowych projektujacych ksztalt modelu gospodarki rynkowej, w ktorego ramach przebiega reprodukcja egzystencjalnych podstaw bytu spoleczenstwa.