Yabancı Banka Girişlerinin Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkileri

Kuramsal olarak piyasaya yeni firma girişlerinin, yoğunlaşmayı azaltarak kârlılığı düşüreceği, rekabeti artıracağı kabul edilmektedir. Bu çerçevede, 1980 sonrasında Türkiye ekonomisinde uygulanmaya başlanan finansal serbestleşme politikalarının bir yansıması olarak Türk bankacılık kesiminde yabancı banka girişleri teşvik edilmiştir. Yabancı bankalara giriş izninin verilmesi ile Türkiye’de bankacılık kesiminin daha etkin, rekabetçi bir yapıya kavuşacağı ve verimliliğin artacağı beklentisi ön plana çıkmıştır. Diğer taraftan bankacılık sektöründeki ölçek ekonomilerinden yararlanabilmek için bankacılık sektörüne girişlerde büyük ölçekli firmaların teşvik edilmesi de Türkiye’de uygulanan bir diğer politikadır. Bu çerçevede sermaye yapıları güçlü uluslar arası firmaların Türk bankacılık sektörüne girmeleri desteklenmektedir. Banka kurmak, şube açmak ve/veya Türk bankalarının satın alınması biçiminde gerçekleşen yabancı banka girişleri, 1990’lı yıllarda sayısal olarak artmaya başlamış; sektörde mevduat, aktif ve kredi hacimleri 2001 krizine kadar sürekli olarak genişlemiştir. 2001 krizinin ardından bankacılık sektöründe önemli ölçüde küçülme görüldüğünden, “Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı” uygulamaya konulmuş, sistemin daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır. Yabancı yatırımcıların sektöre ilgilerinin artmasıyla Türk bankacılık sektöründe aktif, toplam kredi ve mevduat dağılımında yabancı bankaların ağırlığı 2002-2007 yılları arasında önemli ölçüde yükselmiştir. Ancak 2008 yılında yaşanan küresel krizin etkisiyle bankacılık sektöründe yaşanan durgunluk, yabancı banka girişlerini de olumsuz yönde etkilemiştir. Bu çerçevede çalışmada, banka davranışı ile performansı arasındaki ilişkiyi doğrudan ölçen Panzar-Rosse yönteminin yanında Boone Endeksi de kullanılarak 2008 Küresel krizin ardından Türk bankacılık sektöründe yabancı bankların sektörün etkinliği üzerindeki etkileri analiz edilmeye çalışılacaktır. Bu çerçevede Panzar-Rosse analizi her bir yıl için ayrı ayrı yapılacak ve h değerleri hesap edilecektir. Hesaplanan bu h değerlerinin yabancı banka girişlerinden ne yönde etkilendiği ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bunun yanında Boone endeksi de her bir yıl için hesaplanacak ve yabancı banka girişlerindeki değişimin endeksi ne yönde etkilediği ortaya konulmaya çalışılacaktır.