De Pensioen- en Verzekeringskamer komen van rechts: buffervorming en beleggingsbeleid bij Nederlandse Pensioenfondsen

Dit artikel voegt een nieuwe dimensie toe aan het huidige debat over de positie en het beleid van de Nederlandse pensioenfondsen. Uitgangspunt hierbij is de veronderstelling dat pensioenfondsen verlies-avers zijn, eenl veronderstelling die een sterke empirische onderbouwing heeft. Met dit uitgangspunt tonen we in een gestyleerd raamwerk aan dat de optimale fractie belegd in aandelen voor een pensioenfonds niet altijd een stijgende lijn is als functie van de dekkingsgraad. Als de marktwaarde van de verplichtingen meer is dan de waarde van de beleggingen, dient de fractie aandelen toe te nemen bij dalende dekkingsgraad. We beargumenteren hoe deze asymmetrie in het beleggingsbeleid volgt uit de veronderstelde doelstelling en laten vervolgens zien hoe de optimale beleggingsregels wijzigen voor verschillende waarden voor de reële rente en correlatie tussen aandelen en inflatie. Het algemene beeld komt duidelijk naar voren en kan gezien worden als een aanwijzing om de marktwaarde-gebaseerde dekkingsgraad van Nederlandse pensioenfondsen nader te onderzoeken. We doen een eerste benadering voor enkele grote fondsen ultimo 2001, die het vermoeden bevestigt dat na 11 september een verkoopadvies voor aandelen de plank volledig misslaat. Het steriele advies om aandelenbeleggingen te reduceren onder de huidige marktomstandigheden wordt vrijwel onhoudbaar. In het door ons voorgestelde raamwerk lijkt eerder een uitbreiding van het aandelenbelang, een forse premieverhoging, of een versobering van de pensioenregeling aan de orde.