Etkin Piyasalar Hipotezi ve BİST’in Zayıf Form Etkinlik Analizi (Efficient Market Hypothesis and Weak Form Efficiency Analysis of Borsa Istanbul)

Turkish Abstract: Bu çalışmada etkin piyasalar hipotezi kuramsal ve yerli/yabancı yazın bağlamında uygulamasal boyutlarıyla irdelenmiştir. Ayrıca BİST 100 Endeksi'nin ay sonu ikinci seans kapanış verileri kullanılarak 1993-2015, 1993-2002 ve 2003-2015 dönemlerinde rassal yürüyüş gösterip göstermediği, diğer bir deyişle zayıf form etkin piyasa olup olmadığı, analiz edilmiştir. Yöntem olarak normal dağılım testi, geleneksel birim kök testleri olan Genişletilmiş Dikey Fuller (ADF) ve Kwiatkowski, Phillips, Schmidt ve Shin KPSS (1992) testleri ve iki yapısal kırılmalı Lee ve Strazicich (LS) (2003) ve Narayan ve Popp (NP) (2010) testleri kullanılmıştır. Çalışmamızda kullanılan yapısal kırılmalı birim kök testleri çeşitli içeriklerde Borsa İstanbul'un zayıf formda etkin olmadığına (rassal yürüyüş özelliği göstermediğine) işaret etmektedir. Bu nedenle, analiz edilen 1993-2015, 1993-2002 ve 2003-2015 dönemlerinde BİST 100 endeks değerinin, dolayısıyla endeks bileşeni olan hisse senetlerinin fiyatlarının, kamuya açıklanan bütün bilgileri yansıtmıyor olabileceği ileri sürülebilir. Bu piyasa koşulları aynı zamanda, geçmiş fiyat hareketleri kullanılarak normal-üstü getiri elde edilebileceğini de ima etmektedir. Söz konusu bulgunun piyasa katılımcıları açısından en dikkat çekici olabilecek sonucu; hisse senedi fiyatlarının ne yönde hareket edebileceğinin öngörülebilir olmasının, piyasada dürüst fiyat oluşumunun sorunlu olabileceğine işaret etmesi olasılığıdır. Bulgular ülkemizde hane halkının hisse senedi yatırımına sınırlı ölçüde yönelmesinin, hisse senedi piyasasının beklenen ölçüde gelişmemesinin ve hisse senedi finansmanının büyümeye sınırlı katkı sağlamasının; Borsa İstanbul'un rassal yürüyüş özelliği göstermemesi ile ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Bulgular ve buna dayalı çıkarımlara ilişkin olarak politika yapıcıların; hisse senedi piyasasının etkinliğini geliştirecek piyasa dinamiklerine ve düzenleme, denetim ve yaptırımlara öncelik vermesi önerilebilir