İpotekli Konut Finansmanı Sisteminin Gelişme Koşulları: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz

Çalışmamızda, makroekonomik değişkenlerin ülkemizdeki konut kredisi hacmi üzerindeki dinamik etkileri (2005: 01)-(2011: 09) dönemi için analiz edilmektedir. Değişkenler arasındaki uzun/kısa dönemli ilişkilerin araştırılmasında, eşbütünleşme testi/vektör hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Ayrıca vektör-otoregresyon, Granger nedensellik testleri, varyans ayrıştırması, etki-tepki analizleri uygulanmıştır. İnceleme sonucunda, konut kredisi hacminin uzun dönem denge denkleminde, konut kredisi reel faiz oranı ile ters yönlü, para politikaları (arzı)/finansal servet (M2), yapı kullanma izin belgelerine göre bina yüz ölçümü ve kişi başına reel GSYİH ile doğrusal yönlü ilişkili olduğu belirlenmiştir. Etki-tepki ve varyans ayrıştırması analizlerinde, konut kredisi hacminde ortaya çıkan değişimlerin açıklanmasında, konut kredisi dışındaki en etkili değişkenler, sırasıyla yapı kullanma izin belgeleri, konut kredisi reel faiz oranı, kişi başına reel GSYİH ve M2 olarak belirlenmiştir. Söz konusu bulgular ülkemizdeki ipotekli konut finansmanı sisteminin gelişme koşullarının konut talebi, piyasadaki faaliyet düzeyi, kredi maliyetleri ve finansal istikrar gibi klasik koşulların yanı sıra, bölüşüm sorunlarının çözülmesi gibi karmaşık sosyo-ekonomik/politik süreçlerle de ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır.