Matrah Aşındırma Ve Kar Aktarımı Yoluyla Vergi Gelirlerinin Azaltılması Ve Uluslararası İşbirliği Yoluyla Alınan Önlemler (Reduction of Tax Revenues with Base Erosion and Profit Shifting along with Measures taken via International Cooperation)

Turkish Abstract: Sermaye hareketleri önündeki engellerin önemli ölçüde kalkmasıyla birlikte çok uluslu şirketler de yaygınlaşmış ve ulusal şirketlerle rekabet ederek ekonomik hayatın önemli unsurları haline gelmişlerdir. Özellikle çok uluslu şirketler, elde ettikleri kârlar üzerinden daha düşük vergi ödemek için çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Bu şirketler; ülkelerin vergi mevzuatlarının ve önceliklerinin farklı olması, yatırımları ülkelerine çekmek için birbirleri ile rekabet içinde olması, şirket yapılarının ve işlemlerin karmaşık olması gibi durumlardan faydalanarak, kârlarını vergi oranlarının düşük olduğu ülkelere aktararak ya düşük vergi ödemekte ya da hiç vergi ödememektedirler. Bu durum birçok ülke için önemli vergi kayıplarına neden olmaktadır. Şirketler tarafından yapılan bu vergi planlamaları karşısında uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi ve böylece vergi kayıplarının azaltılması amacıyla 2013 yılında Saint Petersburg’daki G20 Liderler zirvesinde “Matrahın Aşındırılması ve Kar Kaydırma (Base Erosion and Profit Shifting-BEPS)” eylem planı kabul edilmiştir. Bu eylem planı 15 eylemden oluşmakta ve iki yıl içerisinde ülkelerin vergi mevzuatlarını uyumlaştırması ile vergi kayıplarının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada çok uluslu şirketlerin hangi yöntemlerle matrah aşındırma yoluna gittikleri ve ortaya çıkan vergi kayıplarını önlemek için ne tür önlemler alındığı tartışılmıştır