Türkiye'de Bölgeler Arası Gelişmişlik Düzeyi Ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Kuznets Eğrisi Geçerli Mi?

Kuznets (1955) ünlü makalesinde ekonomik kalkınmanın ilk aşamalarında gelir eşitsizliğinin kalkınma ile birlikte artacağını, ancak ekonomik gelişme devam ettikçe önce gelir eşitsizliğinin artma eğiliminin duracağını, ardından da azalacağını ileri sürmüştür. Kuznets'in ABD, İngiltere ve Almanya'nın sınırlı veri seti ile ulaştığı bu hipotez, günümüze kadar birçok çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Kuznets'in teorik zeminden yoksun bu yaklaşımına gerek ampirik gerekse de teorik yaklaşımlarla bir zemin oluşturmayı amaçlayan ve bu alandaki literatürü derinleştiren birçok çalışma yapılmıştır. Biz bu çalışmada Türkiye'nin verilerini kullanarak Kuznets Eğrisinin Türkiye için geçerli olup olmadığını test etmeyi amaçladık. Ancak Türkiye'nin gelir dağılımına ait tutarlı ve anlamlı bir zaman serisi olmadığından, Türkiye'nin "Düzey 2" olarak tanımlanmış farklı gelişmişlik düzeyine sahip bölgelerinin gelir dağılımı verileri kullanılarak kesit analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Türkiye'de Kuznets Eğrisi ters-U şeklinde değil, U şeklindedir. Üçüncü dereceden belirlenen bir fonksiyonla yapılan analizde de Türkiye'ye ait Kuznets Eğrisinin U şeklinde olduğu görülmüştür. Yani Türkiye'de büyüme/kalkınma ile gelir dağılımı eşitsizliği arasında önce ters yönlü ancak daha sonra aynı yönlü bir ilişki mevcuttur.