WTO आणि ग्रामीण विकासात कृषी (Agriculture in the WTO and Rural Development)

Marathi Abstract: प्राचिन काळापासूनच शेती हा भारतीय लोकांचा प्रमूख व्यवसाय राहिलेला आहे. आज 65% लोकसंख्या शेतीवर विविध बाबतीत अवलंबून आहे. एके काळी भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा समजली जाणारी कृषीचा कणा आज वाकत चाललेला आहे. याला मुख्य कारण म्हणजे सरकारी व्यवस्थेचे कृषीवरिल दुर्लक्ष आणि नव्याने सुरू झालेली जागतिकीकरणाची प्रक्रीया होय. अजपावेतो ग्रामीण अर्थव्यवस्था टिकून आहे ती कृषी या एकाच घटकावर त्यातही आता जागतिकीकरणाच्या प्रक्रीयेची झड पोहचून ही अर्थव्यवस्था विस्कळी होण्याच्या वाटेवर आहे. 1 जानेवारी 1995 रोजी जागतिक व्यापार संघटनेच्या करारावर सह्या करून भारताने शेती क्षेत्राला जागतिकीकरणाच्या प्रक्रीयेत समावून घेतले. या बाबतीत 16 डिसेंबर 1999 रोजी भारत आणि अमेरिका दरम्यान गुप्त करार होवून भारताला आपल्या संरक्षित 715 कृषी वस्तूवरिल संख्यात्मक निर्बंध ही दुर करावे लागले. गॅट करार, डंकेल प्रस्ताव, विश्व व्यापार संघटना, आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी, जागतिक बँक या जागतिक संस्थांच्या माध्यमातून जागतिकीकरणाची संकल्पना साकार झालेली आहे